北京市檢察院負責公訴的一位處長在「刑事搜查扣押制度改革與完善研討會」上透露：在治安刑事案件的偵查過程中，無證搜查非常普遍，「常用到案經過等替代搜查證，或者對緊急搜查做出說明的情況極為罕見。」
關於搜查，刑事訴訟法規定，「進行搜查，必須向被搜查人出示搜查證」，「在搜查的時候，應當有被搜查人或者他的家屬、鄰居或者其他見證人在場。」但在現實中，有些偵查人員在未出示搜查證的情況下進行搜查。即便開具搜查證，也經常不列明搜查範圍；進行搜查時，被搜查人或家屬、鄰居或其他見證人經常不在場；沒有製作搜查筆錄，或搜查筆錄上沒有家屬、鄰居、見證人的簽名或蓋章。
這種做法屬於嚴重違法。為了行使法定職權，公權部門當然有權進行搜查活動。但在偵查階段，當事人是被推定為無罪的，因而，當事人依然是享有法律完整保護的公民。公權部門要進行搜查，必須嚴格按照法定的程序申請併進行。
很多人會以為，繞開法定程序，算不得什麼，甚至可以更為有效地打擊犯罪。這樣的理念是荒謬的。這是反法治的理念。在非法治社會，執法者奉行的準則是以暴易暴，為了打擊犯罪，執法者可以違法，可以忽視和損害當事人的權利。這樣的制度，其實未必能發現真正的罪犯，反而造成諸多冤假錯案。法治社會則是嚴格按照法定程序確認和懲罰犯罪者的。初看起來，這樣做比較費事費時，卻能保證打擊犯罪的同時，充分保障人權。
從這個角度看，現有的刑事訴訟程序存在重大缺陷。這個缺陷也體現於其他法律中：它規定了有關部門應當怎樣做，卻沒有設計出有效的機制，激勵、約束這些部門必須這樣做。於是，這些部門大膽地不這樣做，但不管是當事人還是其他部門，都無可奈何。這樣的法律，從表面上看都符合法治的規範，但在現實中的運轉卻總是扭曲走樣。
那麼，如何把刑事搜查活動導入法治的軌道？解決的辦法不出兩途：
第一，實現權力的制衡。目前在中國，搜查證是公安機關和檢察機關自行申請、自行批准。法諺云：一個人不能做自己案件的法官。自行授受的搜查證難以體現法治意義。如果要讓搜查證成為正義的文書，一個機關的申請必須由另外一個機關批准，比如，公安機關要搜查某一嫌疑人，應向檢察院提出申請；檢察院準備搜查某一嫌疑人，應向法院提出申請。這樣一個外部審查機制可以降低隨意簽發搜查證的可能性。
第二，法律應當進一步規定，凡在需要持有搜查證的情況下卻未持搜查證而獲得的證據，法院不應當採信。這一點，可以由被告來舉證。換言之，法院應當向被告人提供一種救濟渠道，讓他來約束公權部門嚴格按照法定程序進行搜查。有了這樣的司法保障，嫌疑人就可以理直氣壯地拒絕無搜查證的非法搜查。
建立這樣的制度，需要政治決心。立法者需要認識到，非法搜查、非法執法對社會秩序的破壞，其程度不亞於犯罪活動本身。只有約束住了執法者，執法活動才能真正起到維護社會秩序的作用。rú hé è zhì「jǐng chá wú zhèng sōu chá fēi cháng pǔ biàn」 xiàn xiàng？
2009-12-16 09:00 xīn jīng bào wǎng yǒu píng lùn0 tiáo， diǎn jī chá kàn
zuò zhě： qiū fēng
běi jīng shì jiǎn chá yuàn fù zé gōng sù de yī wèi chù zhǎng zài「xíng shì sōu chá kòu yā zhì dù gǎi gé yǔ wán shàn yán tǎo huì」 shàng tòu lù： zài zhì ān xíng shì àn jiàn de zhēn chá guò chéng zhōng， wú zhèng sōu chá fēi cháng pǔ biàn，「cháng yòng dào àn jīng guò děng tì dài sōu chá zhèng，huò zhě duì jǐn jí sōu chá zuò chū shuō míng de qíng kuàng jí wéi hǎn jiàn。」
guān yú sōu chá， xíng shì sù sòng fǎ guī dìng，「jìn xíng sōu chá， bì xū xiàng bèi sōu chá rén chū shì sōu chá zhèng」，「zài sōu chá de shí hou， yīng dāng yǒu bèi sōu chá rén huò zhě tā de jiā shǔ、 lín jū huò zhě qí tā jiàn zhèng rén zài chǎng。」 dàn zài xiàn shí zhōng， yǒu xiē zhēn chá rén yuán zài wèi chū shì sōu chá zhèng de qíng kuàng xià jìn xíng sōu chá。jí biàn kāi jù sōu chá zhèng， yě jīng cháng bù liè míng sōu chá fàn wéi； jìn xíng sōu chá shí， bèi sōu chá rén huò jiā shǔ、 lín jū huò qí tā jiàn zhèng rén jīng cháng bù zài chǎng； méi yǒu zhì zuò sōu chá bǐ lù， huò sōu chá bǐ lù shàng méi yǒu jiā shǔ、 lín jū、 jiàn zhèng rén de qiān mínghuò gài zhāng。
zhè zhǒng zuò fà zhǔ yú yán zhòng wéi fǎ。wèi le xíng shǐ fǎ dìng zhí quán， gōng quán bù mén dāng rán yǒu quán jìn xíng sōu chá huó dòng。dàn zài zhēn chá jiē duàn， dāng shì rén shì bèi tuī dìng wéi wú zuì de， yīn ér， dāng shì rén yī rán shì xiǎng yǒu fǎ lǜ wán zhěng bǎo hù de gōng mín。gōng quán bù mén yào jìn xíng sōu chá， bì xū yán gé àn zhào fǎ dìng de chéng xù shēn qǐng bìng jìn xíng。
hěn duō rén huì yǐ wéi， rào kāi fǎ dìng chéng xù， suàn bù dé shén me， shèn zhì kě yǐ gèng wèi yǒu xiào de dǎ jí fàn zuì。zhè yàng de lǐ niàn shì huāng miù de。zhè shì fǎn fǎ zhì de lǐ niàn。zài fēi fǎ zhì shè huì， zhí fǎ zhě fèng xíng de zhǔn zé shì yǐ bào yì bào， wèi le dǎ jí fàn zuì， zhí fǎ zhě kě yǐ wéi fǎ， kě yǐ hū shì hé sǔn hài dāng shì rén de quán lì。zhè yàng de zhì dù， qí shí wèi bì néng fā xiàn zhēn zhèng de zuì fàn， fǎn ér zào chéng zhū duō yuān jiǎ cuò àn。fǎ zhì shè huì zé shì yán gé àn zhào fǎ dìng chéng xù què rèn hé chéng fá fàn zuì zhě de。chū kàn qǐ lái， zhè yàng zuò bǐ jiào fèi shì fèi shí， què néng bǎo zhèng dǎ jí fàn zuì de tóng shí， chōng fèn bǎo zhàng rén quán。
cóng zhè ge jiǎo dù kàn， xiàn yǒu de xíng shì sù sòng chéng xù cún zài zhòng dà quē xiàn。zhè ge quē xiàn yě tǐ xiàn yú qí tā fǎ lǜ zhōng： tā guī dìng le yǒu guān bù mén yīng dāng zěn yàng zuò， què méi yǒu shè jì chū yǒu xiào de jī zhì， jī lì、 yuē shù zhè xiē bù mén bì xū zhè yàng zuò。yú shì， zhè xiē bù mén dà dǎn dì bù zhè yàng zuò， dàn bù guǎn shì dāng shì rén hái shì qí tā bù mén， dōu wú kě nài hé。zhè yàng de fǎ lǜ， cóng biǎo miàn shàng kàn dōu fú hé fǎ zhì de guī fàn， dàn zài xiàn shí zhōng de yùn zhuǎn què zǒng shì niǔ qū zǒu yàng。
nà me， rú hé bǎ xíng shì sōu chá huó dòng dǎo rù fǎ zhì de guǐ dào？jiě jué de bàn fǎ bù chū liǎng tú：
dì yī， shí xiàn quán lì de zhì héng。mù qián zài zhōng guó， sōu chá zhèng shì gōng ān jī guān hé jiǎn chá jī guān zì xíng shēn qǐng、 zì xíng pī zhǔn。fǎ yàn yún： yī gè rén bù néng zuò zì jǐ àn jiàn de fǎ guān。zì xíng shòu shòu de sōu chá zhèng nán yǐ tǐ xiàn fǎ zhì yì yì。rú guǒ yào ràng sōu chá zhèng chéng wéi zhèng yì de wén shū， yī gè jī guān de shēn qǐng bì xū yóu lìng wài yī gè jī guān pī zhǔn， bǐ rú， gōng ān jī guān yào sōu chá mǒu yī xián yí rén， yīng xiàng jiǎn chá yuàn tí chū shēn qǐng； jiǎn chá yuàn zhǔn bèi sōu chá mǒu yī xián yí rén， yīng xiàng fǎ yuàn tí chūshēn qǐng。zhè yàng yī gè wài bù shěn chá jī zhì kě yǐ jiàng dī suí yì qiān fā sōu chá zhèng de kě néng xìng。
dì èr， fǎ lǜ yīng dāng jìn yī bù guī dìng， fán zài xū yào chí yǒu sōu chá zhèng de qíng kuàng xià què wèi chí sōu chá zhèng ér huò dé de zhèng jù， fǎ yuàn bù yìng dāng cǎi xìn。zhè yī diǎn， kě yǐ yóu bèi gào lái jǔ zhèng。huàn yán zhī， fǎ yuàn yīng dāng xiàng bèi gào rén tí gōng yī zhǒng jiù jì qú dào， ràng tā lái yuē shù gōng quán bù mén yán gé àn zhào fǎ dìng chéng xù jìn xíng sōu chá。yǒu le zhè yàng de sī fǎ bǎo zhàng， xián yí rén jiù kě yǐ lǐ zhí qì zhuàng de jù jué wú sōu chá zhèng de fēi fǎ sōu chá。
jiàn lì zhè yàng de zhì dù， xū yào zhèng zhì jué xīn。lì fǎ zhě xū yào rèn shi dào， fēi fǎ sōu chá、 fēi fǎ zhí fǎ duì shè huì zhì xù de pò huài， qí chéng dù bù yǎ yú fàn zuì huó dòng běn shēn。zhǐ yǒu yuē shù zhù le zhí fǎ zhě， zhí fǎ huó dòng cái néng zhēn zhèng qǐ dào wéi hù shè huì zhì xù de zuò yòng。
